تبریز-ایرنا- مدیر پایگاه میراث جهانی بازار مسقف تبریز با اشاره به عملیات احیا و مرمت آثار باقی مانده از مجموعه بزرگ حسن پادشاه تبریز، گفت: احیای این مجموعه بی نظیر و تاریخی نیازمند تخصیص و تزریق اعتبارات کافی و به موقع است.
ناصر زواری روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، تلاش برای احیای مجموعه حسن پادشاه شامل مدارس، مساجد، فضای سبز و محوطه های مختلف را یکی از مهمترین و بزرگترین طرح های مرمتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی برشمرد و افزود: احیای این مجموعه و فعالیت های عمرانی و بازسازی پیرامونی آن در فازهای مختلف در جریان است.
وی با اشاره به اینکه مرحله اول بازسازی و احیای میدان بزرگ حسن پادشاه که مسجد و مدرسه را شامل می شود، به اتمام رسیده است، یادآور شد: اقداماتی برای بازسازی و مرمت و بهسازی رواق ها، حجره ها و تاسیسات مکانیکی و سرویس های بهداشتی صورت گرفته است.
زواری بازسازی و مرمت ورودی مجموعه را از جمله اقدامات انجام شده در سال های گذشته بیان و اضافه کرد: با وجود اینکه این مجموعه وسعت زیادی را در بر می گیرد، از ورودی بسیار نامناسبی برخوردار بود که در اولین گام بهسازی آن به انجام رسید.
وی تلاش برای ایجاد و توسعه فضای سبز مجموعه حسن پادشاه را از دیگر برنامه های اولویت دار احیای این مجموعه بیان کرد و ادامه داد: مجموعه فعالیت های احیا و بازسازی در ۶ فصل کاری در حال انجام است، اما باید توجه داشت که با بودجه های کنونی نمی توان در این رابطه به موفقیت های قابل توجهی دست یافت.
زواری میزان اعتبارات تخصیصی برای احیای مجموعه حسن پادشاه تبریز را حدود ۳۰ میلیارد ریال اعلام کرد که به هیچ عنوان کفاف حجم فعالیت های عمرانی و مرمتی را نمی کند.
وی از مجموعه تمدنی و تاریخی حسن پادشاه که از آن به عنوان میدان اصلی و بزرگ تبریز قدیم یاد می شود، به عنوان چکیده ای از تاریخ، فرهنگ، هنر و معماری این دیار باستانی یاد کرد که همه ویژگی های زندگی مردمان این کهن شهر را در خود خلاصه کرده است.
زواری گفت: این مجموعه ۷۰۰ ساله که در دوران پویایی خود در زمان حکومت آق قویونلوها ۲ برابر میدان نقش جهان اصفهان وسعت داشت، محل اصلی رژه نیروهای مسلح و اسب سواران لشکر همیشه پیروز اوزون حسن و حکومت آق قویونلوها بود و طبق اسناد تاریخی موجود در این میدان بزرگ ۳۰ هزار سرباز رژه می رفته اند و به مدت ۴۰۰ سال محل و مقر حکومت و فرماندهی امرایی چون جهانشاه، اوزون حسن، شاه ختایی و شاه طهماسب صفوی بوده است.
وی ادامه داد: در وصف اهمیت تاریخی و ارزش مجموعه حسن پادشاه تبریز همین بس که شاردن، سیاح فرانسوی در سال ۱۰۸۲ هجری قمری و روزگار سلطنت شاه سلیمان صفوی در تبریز از این میدان دیدن کرده و درباره آن نوشته است: “میدان تبریز بزرگ ترین میادین عالم است که من دیده‌ام و خیلی بزرگ تر از میدان اصفهان می باشد”.
به گزارش ایرنا، در حال حاضر از این مجموعه بی نظیر محوطه ای کوچک با بنای مسجد مشهور و قدیمی صاحب الامر، مدرسه اکبریه و مخروبه ای از مسجد و مدرسه حسن پادشاه بر جای مانده است که البته این آثار نیز تا مدت ها دور از دید و منظر عموم و مدیران و مسئولان میراث قرار داشت که رفته رفته در حال تبدیل شدن به زباله گاه بود که خوشبختانه از حدود یک دهه قبل اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نسبت به بازسازی و مرمت آن وارد میدان شده است.
مجموعه بزرگ و تاریخی «حسن پادشاه» یا میدان صاحب الامر تبریز با گستره ۱۶۰ هزار مترمربعی جزو آثار برجسته به جای مانده از دوران افتخارآمیز اوزون حسن در تاریخ ایران و اسلام به عنوان پادشاه قدرتمند سلسله آق قویونلو هاست که عظمت تاریخی آن بسیار فراتر و وسیع تر بوده و بنا به دلایلی و در اثر حوادثی همچون سیل و زلزله و البته بی تفاوتی های تاریخی، اکنون این مجموعه تنها گوشه هایی از آن عظمت را یدک می کشد.
محوطه بزرگ، حمام، غسالخانه، مسجد، مدرسه، محل استراحت کاروان ها، مغازه های مختلف در رسته های گوناگون مجموعه بی مانند حسن پادشاه را نمادی از زندگی مردمان تبریز کهن است که در آن تاریخ، فرهنگ، سیاست و زندگی عمومی به تصویر کشیده شده است.
