گروه سیاسی: از ساعاتی دیگر در کشور عمان آغاز خواهد شد. در این میان، حملات و هجمه های مخالفان مذاکره، چه در در شبکه های اجتماعی چه در رسانههای نزدیک به تفکرشان، به دولت شدت گرفته است، این حملات درحالی است که بنابر گفتههای سیاسیون، تصمیم برای مذاکرات غیرمستقیم، تصمیم نظام بوده است.
به گزارش خبرآنلاین،محسن رهامی، فعال سیاسی اصلاح طلب، با ارائه پیشنهاد برگزاری رفرداندوم برای مذاکره مستقیم با آمریکا گفت: « امروز اگر رفراندومی طبق اصل ۵۹ قانون اساسی برگزار شود و بگویند آیا موافق مذاکره مستقیم با آمریکا هستید، فکر میکنم مانند رفراندوم جمهوری اسلامی که ۹۸ درصد رای دادند، رایی در آن سطح خواهد آورد.»وی درباره اقدامات تندروها و مخالفان مذاکره هم گفت: «تاریخ مملو از افرادی است که جلوتر از رهبری حرکت میکنند و شمشیر روی خود رهبری هم میکشند. ما نباید از آنها غافل شویم ولی به این معنی نیست که تسلیم بلندگوهای هیاهو کننده شویم.»مشروح گفت و گوی محسن رهامی، فعال سیاسی اصلاح طلب را در ادامه بخوانید؛
* آقای رهامی! مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا از امروز شنبه آغاز خواهد شد. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
اصل مذاکره در هر دو صورت مفید است و ما در مذاکره ضرر نخواهیم کرد. مذاکره یا دستاوردهایی برای ما خواهد داشت و به نفع مردم و کشور است یا اگر دستاوردی هم نداشته باشد؛ جلوی برخی از فضاسازیها یا خطرات را می گیرد. ما در دنیا به کشوری شناخته میشویم که آماده گفت و گو یا مذاکره هستیم. حال اگر مذاکره به صورت مستقیم یا بدون واسطه صورت بگیرد، به نفع ایران است.
از اینکه کشور کوچکی مانند عمان را واسطه کنیم یا واسطهگران دستِ چندم داشته باشیم، در شأن تیم مذاکرهکننده نیست. به هر حال، امیدواریم که این مذاکره غیرمستقیم به زودی به سمت مذاکره مستقیم رفته و میان تصمیمگیران اصلی و رهبران دو کشور صورت بگیرد.
یک نوع توافق نانوشته در ذهن مسئولان اصلی کشور ایجاد شده
* با توجه به اظهارات رئیس ستاد کل نیروهای مسلح می توان گفت که حاکمیت برای رفع تحریم ها در کنار دولت قرار گرفته است؟
من فکر میکنم که با توجه به فشارهایی که به خاطر تحریم به مردم وارد شده شده؛ هم افکار داخلی و افکار بین المللی نسبت به اینکه ایران از ایجاد روابط با کشورهای خودداری می کند یک نوع توافق نانوشته در ذهن مسئولان اصلی کشور ایجاد شده و صحبت هایی که سرلشکر باقری کردند و آقای لاریجانی هم به شکل دیگری بیان کردند یک توافق نانوشته ولی قطعی بین تصمیم گیران اصلی صورت گرفته که بی ارتباط با نظر رهبر انقلاب نیست. به بیان دیگر مواضع آنان را می توان بیان گر مواضع کلی مقام رهبری تشخیص داد.
یک اجماع در اصل برقراری مذاکره و گفتگو فراهم شده است
* چقدر فضای فعلی کشور شبیه به قبل از تصویب برجام در سالهای ۹۳ و ۹۴ است و این موضوع چقدر میتواند تاثیرگذاری در مذاکرات داشته باشد؟ آیا میتواند منجر به یک توافق شود؟
در حال حاضر، دولت مواضع کلی شبیه به دولت آقای روحانی و نزدیکانشان را دارد و مواضعی که افرادی مانند آقای لاریجانی ارائه میکنند، در دوره آقای روحانی، این مواضع به این شفافیت نبوده است. بنابراین فضایی که هست بهتر شده است. از طرفی کشور هم به خاطر فشارهایی که در این چند سال مستقیم یا غیر مستقیم متحمل شده است، فکر میکنند ناشی از تحریمها است و تحریمها عامل اصلی مشکلات است و تقریبا اجماعی بوجود آمده که باید مذاکره کنیم و از مذاکره ضرر نمیکنیم.به غیر از برخی افراد تندرو و افراطی که به دلایلی مخالفت میکنند، به نظر من، یک اجماع در اصل برقراری مذاکره و گفتگو فراهم شده است. درباره جزئیات مذاکره باید بر حسب شرایط و مقتضیات زمانه باید جلو رفت.
پیامبر اکرم(ص) بارها و بارها با دشمنان قسم خورده خود گفتگو کردند
* آقای رهامی، برخی روایت های سیاسیون مبنی بر آن است که مذاکرات روز شنبه، تصمیم نظام است. در این میان، تندروها و مخالفان مذاکره اظهارات تندی را علیه دولت و تیم مذاکره کننده مطرح می کنند؟ نظر شما در رابطه با این اقدام تندروها چیست و این چقدر مخالفت با تصمیم نظام دارد؟
مخالفین بعضا آگاهانه مخالفت میکنند و توجه دارند که این مذاکره میتواند به ایجاد روابط مناسب بین ایران و کشورهای تاثیرگذاری مانند آمریکا و اتحادیه اروپا منجر شود. در نتیجه ایران میتواند وارد بازار تجارت جهانی شود. لذا آنها منافعی کلان که از طریق تحریم و دور زدن تحریم بدست میآورند و ارقام درشتی است و میلیاردها دلاری که در این مدت انباشته کرده اند، به خطر میافتد.
بخشی از مخالفتشان مربوط به این موضوع است. بخشی دیگر هم با انگیزههای مذهبی و انقلابی مخالفت میکنند که آگاهی و توجه کافی ندارند که اصل مذاکره کردن با دشمن و رقیب سیاسی، نه مخالفتی با حوزههای قرآن مجید و نه مخالفتی با رویه پیامبر اکرم و بزرگان دین دارد. قرآن مجید ما را نهی نکرده و حتی به صلحی که دشمن ارائه میکند تشویق کرده است که از آن صلح کنار نکشیم. امیرالمومنین(ع) هم در نهج البلاغه تاکید کردهاند که پیام صلح دشمن را رد نکنید. پیامبر اکرم(ص) بارها و بارها با دشمنان قسم خورده خود، نشستند و گفتگو کردند.
صلح حدیبیه که در دین اسلام معروف است و قرارداد صلحی که فتح الفتوح پیامبر(ص) مینامند، قرارداد صلحی حاصل گفتگوی پیامبر اکرم(ص) و دشمنان قسم خورده ایشان خصوصا ابوسفیان و دیگر بزرگان مشرکین مانند سهیل بن عمرو برگزار شده است و میدانیم که ابوسفیان کسی است که بارها به جنگ پیامبر آمده است و در این جنگ دستور مستقیم کشتن عموی پیامبر(ص) – حضرت حمزه – را داده است، ولی وقتی او پیشنهاد صلح و مذاکره میدهد، پیامبر(ص) رد نمیکند.
بلکه پیامبر(ص) از کسانی را که مخالف مذاکره بوده اند، انتقاد میکند و میگوید شما از مصالح مسلمین فاصله میگیرید و به ضرر آنها اقدام میکنید. به لحاظ سیاسی، اگر مصالح سیاسی جهان امروز را در نظر بگیریم و روابط بینالمللی که ایجاد شده را ببینیم، متوجه میشویم که سالهای سال چین در زمان مائو با آمریکا مخالف بوده است، ولی بعدا در زمان جانشینان مائو، با {آمریکا} قرارداد صلح امضا کرده و روابط تجاری برقرار کرده اند و در این قرارداد تجاری منفعت برده اند. کشور ویتنام سالهای سال با آمریکا میجنگیده است، هم آنان تلفات زیادی در جنگ داده اند و هم به آمریکا تلفات زیادی وارد شده است. بعد از اتمام جنگ، باهم قرارداد صلح بسته اند و ویتنام در حال پیشرفت بوده و عمده صادراتش هم به آمریکا است.
سفارت خود را در آمریکا بازگشایی کنیم
یا مثال ژاپن و دیگر کشورها که عیان است آمریکا در جنگ جهانی دوم، برخی از شهرهای آمریکا را با بمب اتم نابود کرد. ولی وقتی جنگ به اتمام رسید، مصالحه کردند. جنگ، زبان خود و اقدامات خود را دارد. بنابراین به لحاظ روابط بین الملل و مصالح سیاسی عموم جامعه، نه دنیا و نه عقل بشری و خرد عموم خردمندان جهان، ما را از مذاکره و مصالحه منع نمیکند. ولی نمیتوانیم انتظار داشته باشیم مخالفین مانند ما فکر کنند. طبیعی است که دیدگاه مخالف هم وجود دارد و باید بیان کنند.
مهم این است که نظام جمهوری اسلامی و تصمیم گیران اصلی آن به جمع بندی رسیده اند. پس باید زودتر بر اساس آموزههای دینی و روش پیامبر(ص) که با مخالفین خود به مذاکره و امضای قرار صلح نشستند، جلو برویم و مسائل را حل کنیم. مسائل حل نشده بین ما و کشورهای رقیب ما مانند آمریکا وجود ندارد. طبیعی است که مذاکره با حفظ اصول و موازین خود کشور با توجه به حکم و مصلحت کشور صورت خواهد گرفت.
به نظرم باید مذاکره مستقیم را از وزارت خارجه شروع کنیم و بعد اگر پیشرفت خوب و رضایت بخشی حاصل شد، به سطوح بالاتر برویم و سفارت خود را در آمریکا بازگشایی کنیم و آمریکا هم سفارت ما را بازگشایی کند و نشست در سطح رهبران و تصمیم گیران اصلی کشور باشد. آثار روانی این اقدام، صرف نظر از آثار عملی که خواهد داشت، در جامعه و همسایگان ما مثبت خواهد بود. اکنون که اخبار مذاکره ایران پخش شده است، آثار خود را در بهبود اوضاع اقتصادی و کاهش قیمت دلار و طلا و خیلی از اوضاع بازار ما نشان داده است.
برخی از افراد در داخل کشور، خواسته یا ناخواسته با افرادی مانند نتانیاهو هم صدا میشوند
* آیا میتوان برداشت کرد که تندروها از تصمیم نظام عبور میکنند؟ مانند روزنامه کیهان که طرح ترور ترامپ را مطرح کرد و واکنشهای خارجی داشت.
آن افراد با نصیحت ما اصلاح نمیشوند. یا برخی از اینها با جریانهای خارجی مرتبط هستند -که نمیدانم و نمیشود به طور قطعی این را گفت – و یا به صدای مخالفین هم اجازه داده شده است و چه بسا با هماهنگی این مطالب را نشر کرده اند و اجازه دارند سر و صدا کنند.
ولی وقتی رسما در ایران اجماع است که قصدی برای ترور رئیس جمهور آمریکا نداریم و مسئولین اصلی نظام و وزیر خارجه و تصمیم گیران اصلی، چنین طرحی را رد میکنند، آن زمان باید به مذاکرات رسمی توجه داشت. در آن جا {آمریکا} هم ممکن است یکی وابسته به صهیونیستها و منافع شخصی خودشان با مذاکره مخالفت کنند. دیدید که در همین اثنی که رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد میخواهیم مذاکره کرده و از شنبه شروع میکنیم، نخست وزیر اسراییل بلافاصله بیان کرد که امیدواریم قراردادی مانند لیبی بسته شود.
این یعنی خراب کردن آن و نوعی گرا دادن به مخالفین که اگر قرارداد بسته شود و مانند لیبی میشوید، سلاحهای شما را از بین میبرند و حمله میکنند. برخی از افراد در داخل کشور، خواسته یا ناخواسته با افرادی مانند نتانیاهو هم صدا میشوند، اما ملت تشخیص میدهد. در موضوع برجام همین مخالفتها شد و مخالفتها منجر به خروج آقای ترامپ از برجام شد و دیدید که چقدر ضرر کردیم.
بنابراین وجود مخالفینی مانند آقایی که شما اشاره میکنید، یا باید حمل بر این شود که مانند آنهایی که شمشیر جلوی امیرالمومنین(ع) کشیدند و ایستادند، افراطیها هستند که وقتی حضرت علی(ع) حاضر به امضای قرارداد صلح با معاویه میشود و حکمیت را میپذیرد و جنگ را خاتمه میدهد، شمشیر را روی خود امیرالمومنین(ع) کشیدند. دلیل بر حقانیت آنها نیست دلیل بر جهل آنها است. جهل مقدس، گاهی افراطی تر و تندتر از امیر المومنین(ع) حرکت میکند.
اگر برای مذاکره مستقیم رفراندوم برگزار کنند، ۹۸ درصد مردم رأی می دهند
امیر المومنین(ع) جنگ با معاویه را رها کرد و به جنگ این افراد آمد. بعضا نوشته اند که نزدیک به ۴ هزار نفر از شیعیان افراطی که شمشیر روی علی(ع) کشیدند در جنگ خوارج کشته شدند و نهایتا امام علی (ع) به دست یکی از همین خوارج یا انقلابیهای افراطی شهید شد.
بنابراین تاریخ مملو از افرادی است که جلوتر از رهبری حرکت میکنند و شمشیر روی خود رهبری هم میکشند. ما نباید از آنها غافل شویم ولی به این معنی نیست که تسلیم بلندگوهای هیاهو کننده ای مانند کیهان و امثالهم بشویم.آن طرف هم در داخل اسرائیل، کسانی بودند که وقتی اسحاق رابین قرارداد صلح با مصر امضا کرد، او را ترور کردند. در خود اسرائیل افرادی هستند که از خود نتانیاهو تندروتر هستند. امروز اگر رفراندومی طبق اصل ۵۹ قانون اساسی برگزار شود و بگویند آیا موافق مذاکره مستقیم با آمریکا هستید، فکر میکنم مانند رفراندوم جمهوری اسلامی که ۹۸ درصد رای دادند، رایی در آن سطح خواهد آورد.
اگر واقعا روزی نظام صلاح بداند، به نظرم اشکالی ندارد. برای این که باطل بودن حرف تندروها را هم نشان دهیم، اعلام کنیم که وزارت کشور رفراندوم کند. به نظرم اگر چنین چیزی برگزار شود، ۹۸ درصد مردم رأی به اصل مذاکره میدهند. این که در مذاکره چه چیزهایی رد و بدل شود و چه چیزهایی را امضا کنیم و چقدر طول بکشد، این بستگی به زرنگی طرفین و مصالح کلی کشور دارد. در آخر هم اگر فرض کنیم که {مصالحی} به دست نمیآوریم.اعلام میکنیم که حاضر به مذاکره شدیم و آقای ترامپ عقب نشینی کرد. دنیا و ملت ایران شاهد خواهد بود که تا سطح رئیس جمهور و رهبران جلو آمدیم و این آمریکا بود که عقب کشید. در هر صورت ما ضرری نکرده ایم.