مجری اسبق طرح بارورسازی ابر گفت که کشور ما برای تامین آب مورد نیاز به باروری ابر در کنار بقیه روش‌ها نیاز دارد و ما از لحاظ جایگاه تکنولوژی در بین 16 کشور صاحب این فناوری هستیم.
باروری ابرها یک تکنولوژی مورد تایید سازمان جهانی هواشناسی است که میتواند به طور متوسط ۱5 تا 20 درصد روی بارش تاثیر بگذارد ولی در کشورمان اختلاف‌نظرهایی در مورد اثرگذاری استفاده از این تکنولوژی وجود دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد با محسن اربابیان مجری اسبق طرح بارورسازی ابر گفت‌وگو کرده ایم.
اربابیان گفت که هجمه‌هایی در مورد موضوع باروری ابرها وجود دارد حال آنکه ذهن جامعه در مورد این موضوع پاسخ می‌خواهد. از طرفی مردم شهرهایی مانند زابل به دلیل کم آبی در حال خالی شدن از سکنه هستند و افراد خانه و زندگی خود را ترک و مهاجرت می کنند.وی افزود به دلیل کم آبی کشور باید از همه روش‌ها و ظرفیت های موجود مانند انتقال آب، سد سازی، آب شیرین کننده دریا، روش های نوین کشاورزی، آبخیزداری، آبخوان داری، باروری ابر و غیره بهره برد تا مشکل کم آبی را برطرف کرد. ما در کشورمان هم ابر گرم و هم ابر سرد داریم که برخورد با آنها میتواند متفاوت باشد.
این محقق گفت 80 کشور از تکنولوژی بارور کردن ابر استفاده می‌کنند که از آنها حدود 16کشور صاحب این فناوری هستند و یکی از آنها ایران است. این یک افتخار بزرگ است ما به این فناوری دست پیدا کرده‌ایم و بسیاری از جنبه های آن را هم آزمایش کرده و جواب گرفته ایم.اربابیان توضیح داد که هواشناسی اخیرا اعلام کرده به صورت میانگین 230میلیمتر بارش در کل کشور داریم، این یعنی 400 میلیارد متر مکعب بارش داریم ( 230میلیمتر* 1میلیون 648هزار کیلومتر مربع وسعت ایران). از طرفی گفته می شود که 10 درصد آب درون ابرهای ما بارش دارند بنابراین چیزی حدود 4هزار میلیارد متر مکعب آب از روی کشور ما عبور می‌کند. وزارت نیرو هم حدود 120میلیارد متر مکعب آب ثبت کرده که به صورت روان آب در رودخانه و آبخوان‌های سطحی ذخیره می‌شود.وی گفت اعلام شده که باروری ابر روش گرانی است میزان بارش را 10 درصد افزایش می‌دهد، یعنی 400میلیارد متر مکعب بارشی که در بالاتوضیح دادیم به 440میلیارد مترمکعب تبدیل می شود، پس باروری ابر 40میلیارد متر مکعب به بارش ها اضافه می‌کند.
این مجری اسبق باروری ابر ضمن مقایسه این رقم با هزینه ها برای جمع آوری آب افزود در سال گذشته 300 میلیارد تومان برای حفر 50 چاه در اطراف تهران هزینه شد که هدف آن جمع آوری 30 میلیون متر مکعب آب بود.اربابیان روش های باروری ابر را دو نوع کلاسیک و نوین نام برد و روش کلاسیک به وسیله پهپاد را برای کشور دارای مزیت نسبی دانست.اربابیان افزود در این روش توسط محققان ایرانی از یدید نقره و یخ خشک استفاده می شود که یدید نقره در داخل و توسط پارچین و دانشگاه آزاد بیرجند تولید شده است.وی افزود هسته زایی یدید نقره تولید داخل توسط محققان روسی آزمایش شد که کیفیت نوع داخل نسبت به روس بسیار بالا بود.وی در ادامه توضیح داد که در روش‌های کلاسیک 2درصد از این یدید نقره را در داخل پیرو پاترون ها (فشنگ‌های حاوی یدید نقره) قرار می‌دهند و آن را به ابر شلیک می‌کنند. این یدید هسته زا در داخل ابر مولکولی ایجاد می کند که شبیه آب یا یخ است. هنگامی که دمای ابر بین منفی5 تا منفی20 درجه و در ارتفاع 3تا 5هزار پایی قرار داشته باشد، این مولکوها بهم می چسبند و سنگین شده به صورت بارش پایین می آیند. پس این اتفاق پیچیده‌ای نیست و ما همان سیکلی که در طبیعت اتفاق می‌افتد را تکثیر کرده‌ایم.این مجری اسبق طرح باروری ابر افزود سازمان هواشناسی جهانی در ذیل خود کمیته باروری ابر دارد که در آن به بررسی این روش می پردازند پس نهادی جهانی هم در این مورد وجود دارد.
این محقق در مورد ارزیابی میزان باروری ابرها گفت برای اینکار ابزارهای مختلفی نیاز است مثلا با استفاده از رادار می‌توان میزان رطوبت آب، نقطه شبنم، باد و جهت آن و پارامترهای ابر را مشخص کرد. سازمان هواشناسی برای اینکار به دنبال خرید رادار از فرانسه بود درحالی که محققان داخل توانستند آن را باز طراحی کرده و بسازند اما طرح آنها حمایت نشد. از دیگر ابزارها برای اینکار آشکارسازهای تعیین کننده وضعیت قبل و بعد از باروری ابر است که سازمان جغرافیایی آن را دارد اما در اختیار سازمان هواشناسی قرار نگرفته است. روش دیگر ارزیابی آماری است، برای اینکار در سال 1395 دو نقطه هم بارش کوهرنگ و فریدون شهر اصفهان را مورد بررسی قرار دادند و طبق گزارش ها بارش کوهرنگ نسبت به فریدون شهر اصفهان 120 به 60 بوده یعنی میزان بارش با استفاده از این روش 2 برابر شده بود. وی از دیگر روش ارزیابی باروری ابرها را نرم افزارهای شبیه ساز WRF نام برد.اربابیان با انتقاد از جایگاه سازمان هواشناسی گفت که اگر این سازمان ذیل وزارت نیرو بود و ساختار درستی داشت کارایی آن بهتر می شد. وی با اشاره به کم بودن ابزار و امکانات در دست این سازمان گفت که چنین سازمانی در صورت قرار گرفتن در جایگاه درست موثرتر خواهد بود ضمن اینکه افراد بسیار دلسوزی در آن مشغول به فعالیت هستند.وی در خاتمه گفت که اگر 2 سازمان هواشناسی و سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی با وزارت نیرو ادغام و اساسنامه آنها درست می‌شد امکان به وجود آمدن ظرفیت بسیار بالایی وجود داشت.
