زیرِ پایِ ایرانی‌ها دیگر سفت نیست

صبح امروز گزارشی از یک نهاد پژوهشی منتشر شد که مطابق آن 60 درصد از دشت‌های ایران بین 1 تا 50 سانتی‌متر در سال فرونشست را تجربه می‌کنند.گروه اقتصادی خبرگزاری فارس؛ زمین سفت در برخی نقاط کشور ‌مدت‌هاست که فقط به دنیای ضرب‌المثل‌ها تعلق دارد و زیرپای نیمی از ایرانی‌ها دیگر سفت نیست.بخشی از گزارش یک نهاد پژوهشی با موضوع آب‌های زیرزمینی می‌گوید که از هر 3 دشت ایران 2 دشت درگیر بحران فرونشست هستند و 17 منطقه در کشور هر 4 سال یک متر نشست می‌کنند.رییس سازمان نقشه‌برداری علی جاویدانه خطر فرونشست را بیشتر از زلزله دانسته و معتقد است که « فرونشست در ایران مانند بمب ساعتی فعال است».سال گذشته بود که بخشی از یک شهرک اقماری در اطراف تهران به دلیل فرونشست و ریزش ساختمان‌ها غیرقابل سکونت شد.از 609 محدوده شناسایی شده در ایران 359 محدوده که در مطالعات دشت نام می‌گیرد، درگیر بحران فرونشست شده‌اند و 421 دشت نیز در شرایط ممنوعه برداشت آب زیرزمینی قرار گرفتند.برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی مهمترین دلیل فرونشست در ایران است و از ابتدای فروردین طرح مدیریت هوشمند منابع آب زیرزمینی در دستور کار صنعت آب کشور قرار گرفته. مطابق این طرح که در فاز اول برای چاه‌های کشاورزی مجاز برقی اجرا می‌شود، تنها انرژی لازم برای برداشت آب مطابق برنامه چاه‌ها تامین خواهد شد.کارشناس کشاورزی رستگار رحیمی تامین برق برای برداشت آب در حد پروانه را مانع درآمدزایی کشاورزان عنوان کرده و معتقد است که با اجرای این طرح همه کشاورزان ضرر کرده و ممکن است تولید کشاورزی ایران با مشکلات جدی مواجه شود، از طرفی این اقدام می‌تواند مسیرهای ثانویه برداشت آب از چاه را فعال کند.در مقابل، کارشناس آب جواد اصغری می‌گوید که 87 درصد کشاورزان در حد پروانه و کمی بیش از آن مصرف می‌کنند و تنها 13 درصد بهره‌برداران در صورت تداوم رفتار مسرفانه و به دور از عدالت مخاطب محدودیت انرژی خواهند شد؛ در حقیقت این 13 درصد حق آن 87 درصد را می‌خورند و با شکل‌گیری فرونشست بحران می‌آفرینند.برخی از کارشناسان افزایش قیمت انرژی را راهکار کنترل برداشت آب از چاه می‌دانند، زیرا برای بالاکشیدن آب نیازمند انرژی است اما در شرایطی که مسائل اجتماعی مانع از افزایش قیمت حامل‌های انرژی است، استفاده از راهکارهای قانونی با توسعه زیرساخت از جمله کنتور هوشمند برق و آب و کنترل برداشت در حد مجاز می‌تواند موثر واقع شود.