هوراند در آذربایجان شرقی قطب و پایتخت تولید سماق قرمز ایران به عنوان یکی از چاشنی های لذیذ و پای ثابت سفره ایرانی ها به شمار می آید که آوازه طعم آن به دیگر کشورهای جهان نیز رسیده است.
به گفته باغداران و کارشناسان کشاورزی محدودیت اراضی درختچه های سماق تولید و صادرات این محصول را با محدودیت مواجه کرده است و توسعه کشت سماق نیازمند تدوین برنامه راهبردی و حمایت بیشتر است.
۲۰ درصد سماق آذربایجان شرقی صادر می شود
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی روز چهارشنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا در این خصوص اظهار کرد: به علت محدودیت تولید و اراضی محدود سماق سفارش های اتحادیه اروپا را نمی توانیم برآورده کنیم.
مسعود جعفرنژاد گفت: تنها ۲۰ درصد تولیدات سماق آذربایجان شرقی در واقع حدود سه تن به کشورهای آلمان، هلند، انگلیس و گرجستان صادر می شود چون ذائقه مردم ایران به سماق عادت دارد و نیاز کشور به سماق و مصرف آن بالاست از طرف دیگر اراضی پرورش درختچه های این محصول محدود است توسعه صادرات تاکنون در استان ممکن نشده البته توسعه این اراضی هدف سازمان و جزو برنامه های کارشناسان جهادکشاورزی است.
وی افزود: از آنجایی که پرورش سماق نیاز بسیار اندکی به آب دارد و در واقع نیاز به آبیاری وجود ندارد تولید آن در آذربایجان شرقی مناسب بوده بر این اساس توسعه اراضی و معرفی ارقام پرمحصول به سماق کاران استان در حال انجام است.
جعفرنژاد ادامه داد: تولید نهال پرمحصول سماق به روش «کشت بافت» انجام و به کشاورزان استان ارایه می شود و به روش «چالا کود» تغذیه و کوددهی درختچه ها انجام و به باغداران کمک می شود.
وی یادآور شد: برای معرفی محصول و فرآوری آن نیز در اواخر تابستان و اوایل پاییز که فصل برداشت سماق است به باغداران کمک می کنیم که یکی از اقدامات برگزاری جشنواره سماق است.
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی اظهار کرد: البته به طور تخصصی تغذیه درختچه ها و نهال ها اواخر پاییز و قبل از فصل رشد آنها انجام می شود.
تولید بیش از ۳۹۰ تن سماق در آذربایجان شرقی
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی گفت: سطح زیر کشت سماق استان ۴۸۸ هکتار است و براساس برآورد اولیه میزان تولید محصول سماق استان در سال جاری بیش از ۳۹۰ تن است.
شهرام شفیعی اظهار کرد: سماق یکی از اولویت‌های الگوی کشت در شهرستان هوراند است و به دلیل کم‌آب‌بر بودن و سازگاری با آب و هوای این منطقه، توسعه سماق را در برنامه‌های این شهرستان و مناطق همجوار قرار داده‌ایم.
وی افزود: با همکاری مرکز بیوتکنولوژی و تحقیقات کشاورزی و شرکت‌های دانش‌بنیان، نهال‌های پرمحصول سماق به‌صورت کشت بافت تکثیر می‌شود و در اختیار بهره‌برداران قرار می‌گیرد.
شفیعی گفت: امیدواریم با هماهنگی منابع طبیعی و آبخیزداری و امور اراضی استان بتوانیم بخشی از اراضی ملی را به تولیدکنندگان سماق اختصاص دهیم تا در حوزه توسعه کشت سماق گامی اساسی برداشته شود.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۸۷ هکتار از اراضی هوراند به کشت سماق اختصاص دارد و این شهرستان رتبه اول استان در کشت سماق قرمز را دارد، اظهار کرد: خداآفرین و کلیبر از دیگر قطب های تولید این محصول در استان هستند .
آذربایجان شرقی رتبه چهارم تولید سماق را دارد
وی گفت: استان آذربایجان شرقی بعد از استان های کردستان، آذربایجان غربی و خراسان رضوی رتبه چهارم تولید این محصول در کشور را دارد.
شفیعی با بیان اینکه با توجه به موقعیت جغرافیایی منطقه، توسعه باغات سماق باید در اراضی ملی و شیب‌دار صورت گیرد، اظهار کرد: متأسفانه فرآوری سماق در هوراند به صورت سنتی انجام می‌شود و هنوز سرمایه‌گذاری صنعتی در این حوزه انجام نشده است.
وی اظهار امیدواری کرد که با توسعه باغات و نهال‌های جدید، تولید سماق افزایش یابد و شرایط برای ایجاد پایانه‌های صنعتی فرآوری، مهیا شود.
شفیعی ادامه داد: سماق قرمز جزو گیاهان دارویی است و به صورت دیم تولید می شود که در صورت توسعه کشت می تواند درآمد ارزی بسیار بالایی برای کشور و بهره برداران داشته باشد.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی از انعقاد قراردادهایی با پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی و بخش خصوصی برای تکثیر نهال‌های پرمحصول سماق خبر داد و افزود: این نهال‌ها در اختیار کشاورزان قرار خواهد گرفت.
وی همچنین به برنامه‌ریزی برای توسعه سطح زیر کشت سماق و شناسایی اراضی مستعد اشاره کرد.
شفیعی به برنامه‌های در دست اجرا برای توسعه کشاورزی شهرستان هوراند اشاره کرد و توسعه باغات سماق، ترویج آبیاری های زیر فشار، نوسازی کانال های آبیاری و اتمام شهرک گلخانه‌ای هوراند را از جمله این برنامه‌ها برشمرد.
سماق هوراند، در مسیر تبدیل به برند جهانی
نماینده مردم شهرستان های کلیبر، خداآفرین، هوراند و آبش احمد در مجلس شورای اسلامی نیز بر اهمیت برندسازی (تجاری سازی) سماق هوراند و تلاش برای ورود به بازارهای جهانی تأکید کرد.
بهنام رضوانی با بیان اینکه در دنیا برندسازی محصولات از تولید آن اهمیت بیشتری دارد، بر افزایش بهره‌وری و تولید، همراه با فرآوری و بسته‌بندی سماق جهت عرضه در بازارهای داخلی و جهانی تأکید کرد و افزود: با کیفیت‌ترین سماق ایران در هوراند تولید می‌شود و این یعنی نخستین قدم را به خوبی برداشته‌ایم و توانسته ایم محصولی با کیفیت عالی تولید کنیم اما برای برندسازی سماق هوراند باید جشنواره‌های استانی و ملی برگزار شود.
نماینده کلیبر، خداآفرین، هوراند و آبش احمد، همچنین بر توسعه نهال‌های پرمحصول و فرآوری و بسته‌بندی سماق تاکید کرد.
رضوانی همچنین به اهمیت سرمایه‌گذاری برای توسعه باغات سماق اشاره کرد و گفت: سماق ظرفیت خوبی برای جذب سرمایه دارد و با راه‌اندازی یک مرکز بسته‌بندی مدرن، می‌توانیم به بازارهای جهانی ورود کنیم و سماق را به قیمت واقعی آن به فروش برسانیم.
کمبود واحدهای فرآوری و بسته‌بندی سماق در هوراند
فرماندار شهرستان هوراند، از ظرفیت‌های گردشگری و کشاورزی این شهرستان گفت و بر ضرورت برندسازی محصول سماق هوراند در سطح جهانی در پایتخت سماق ایران تأکید کرد.
توکل فرهادی افزود: امروز هوراند به عنوان پایتخت سماق قرمز کشور شناخته می شود.
وی به ویژگی‌های منحصر به فرد هوراند اشاره کرد و گفت: این شهرستان از معدود نقاط کشور است و به دلیل تنوع آب و هوایی به اصطلاح چهار فصل است، درختان این منطقه در ۶ ماه از سال میوه دارند که نشان از تنوع طبیعی منطقه دارد.
وی با اشاره به تلاش‌های علمی انجام‌شده برای افزایش تولید سماق گفت: افزایش محصول‌دهی نهال‌های سماق نتیجه تحقیقات و تلاش‌های مراکز علمی جهاد کشاورزی و دانشگاه‌ها است.
فرماندار شهرستان هوراند همچنین به یکی از بزرگترین چالش‌های این شهرستان در زمینه تولید سماق اشاره کرد و افزود: یکی از مشکلات اصلی ما، کمبود واحدهای فرآوری و بسته‌بندی سماق است.
فرهادی با بیان اینکه امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های دقیق، تولید سماق در هوراند تا سال ۱۴۰۵ به یکهزار تن برسد، تأکید کرد: کشت سماق در دنیا محدود به مناطق خاصی است و هوراند یکی از این مناطق مستعد است.
فرماندار هوراند گفت: باید برنامه‌ریزی کنیم تا سماق قرمز هوراند به‌عنوان یک برند جهانی شناخته شود و جایگاه ویژه‌ای در بازارهای بین‌المللی پیدا کند.
سماق یکی از ادویه ها و طعم دهنده هایی است که خواص اعجاب انگیزی در درمان بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان، کبد چرب و درد مفصل و آرتروز دارد.
حکمای طب سنتی بر این باورند که این چاشنی چندین خاصیت درمانی و دارویی برای سلامتی بدن دارد؛ ضد کلسترول، ضد چربی، ضد التهاب، ضد قارچ، ضد اسهال و اشتهاآور ، دارای ویتامین ث و آنتی اکسیدان بوده که فقط نمونه ای از خواص شناخته شده آن است.
