نیروگاه حرارتی تبریز در سال ۱۳۵۶ و با ظرفیت اسمی تولید ۷۰۰ مگاوات برق در ساعت در ۲ واحد نیروگاهی در زمینی به مساحت ۲۰۰ هکتار در جنوب غربی این شهر ساخته شد که با توجه به نبود موضوع آلودگی هوا در آن زمان، با سوخت مازوت تولید برق می‌کرد.
مصرف روزانه این نیروگاه حدود چهار میلیون لیتر یا متر مکعب مازوت و گاز است و در فصول سرد به طور ترکیبی دو میلیون لیتر مازوت و دو میلیون مترمکعب گاز مصرف می کند و با مصرف هر لیتر مازوت یا مترمکعب گاز سه مگاوات برق تولید می شود.
مازوت سوزی علاوه بر اینکه هوا را آلوده می کند هزینه های نگهداری دستگاه ها را نیز بالا می برد اما برای تامین برق مورد نیاز بخش های مختلف، چاره ای نمی ماند و باید بین برق و آلودگی، یکی را در شرایط فعلی انتخاب کنیم یا قید برق را بزنیم یا آلودگی هوا را تحمل کنیم.
واکنش تبریزی ها به ممنوع شدن مازوت سوزی در نیروگاه های اراک و اصفهان
به تازگی معاون اجرایی رئیس جمهور خبر داد که استفاده از سوخت مازوت در سه نیروگاه اراک، کرج و اصفهان براساس مصوبه هیات دولت ممنوع اعلام شده است و این خبر با واکنش های بسیاری در تبریز مواجه شد و مردم این شهر به همراه مسئولان و نمایندگان مجلس، خواستار مشمول شدن نیروگاه تبریز در این مصوبه شدند.
رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی به دستور رئیس‌جمهور مبنی بر توقف مازوت‌سوزی در سه نیروگاه تهران، اصفهان و کرج و حذف نام نیروگاه های تبریز و بناب واکنش نشان داد و نوشت: نیروگاه تبریز و بناب هر کدام روزانه چهار میلیون لیتر مازوت مصرف می‌کنند.
علیرضا نوین ادامه داد: بنابر شناختی که از رئیس‌جمهور داریم، به طور قطع آمار دقیقی به آقای پزشکیان ارائه نشده است، از این رو خواهان تشکیل یک میزگرد هستیم تا این مسئله به صورت جدی‌تری پیگیری شود.
طبق اعلام مسئول شیفت نیروگاه تبریز مازوت سوزی در نیروگاه حرارتی تبریز از ۲۳ مهر (حدود یکماه پیش) آغاز شده است و وی دلیل این کار را افزایش مصرف گاز در بخش خانگی به دلیل سردی هوا و کاهش سهمیه گاز نیروگاه اعلام کرد.
اما تنها چند روز پس از این اظهار نظر دبیر کارگروه مدیریت انرژی آذربایجان شرقی در نشست تخصصی همراه با پرسش و پاسخ دانشجویی با موضوع «ناترازی انرژی در استان» در دانشگاه تبریز، اعلام کرد که “مازوت سوزی فعلا در نیروگاه تبریز نداشتیم” که با اظهارات مسئولان نیروگاه حرارتی تبریز در تناقض کامل بود.
سهم نیروگاه‌ها از آلودگی هوا چقدر است؟
مجید فرشی در این نشست با بیان اینکه سال گذشته ۱۰۶ روز پاک، ۱۱۹ روز قابل قبول و ۳ روز ناسالم برای گروه‌های حساس داشتیم و خوشبختانه روز خطرناکی گزارش نشد، گفت: در سالجاری مازوت‌سوزی در نیروگاه حرارتی تبریز انجام نشده است در حالیکه در سال ۱۴۰۰ از اواسط شهریور، در سال ۱۴۰۱ از اواسط آبان و در سال ۱۴۰۲ از اواخر آذرماه مازوت‌سوزی در این نیروگاه انجام شده بود.
وی در مورد رفع نیاز برق استان و برنامه های توسعه ای این صنعت افزود: فاز دوم نیروگاه حرارتی تبریز جزو مصوبات دور دوم سفر استانی شهید رئیسی به استان بود و برای انجام این پروژه، تفاهم‌نامه ۱۸۰ هزار میلیارد ریالی امضاء شد که در صورت تحقق آن، توان نیروگاه حرارتی تبریز تا یک هزار و ۹۰۰ مگاوات افزایش خواهد یافت.
وی ادامه داد: مالکیت نیروگاه حرارتی تبریز در اختیار صندوق بازنشستگی کشوری است و این صندوق آمادگی اجرای فاز دوم را دارد اما برخی مشکلات از جمله موضوعات زیست محیطی و بحث واگذاری زمین وجود دارد که براساس توافقی که در داخل استان رخ داد، این موضوع از ذیل معاونت هماهنگی امور اقتصادی به معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری منتقل شد و ما پیگیر موضوع هستیم.
فرشی گفت: همچنین مرحله اول پروژه فاز جدید نیروگاه سهند بناب نیز با پیشرفت ۹۵ درصدی و توسط شرکت پیمانکار آلمانی در حال انجام است و اگر این پروژه تا سه ماه آینده تکمیل شود، ۳۰۰ مگاوات برق اضافی وارد مدار می‌شود.
مشکل ناترازی برق آذربایجان شرقی با تکمیل فاز دوم نیروگاه تبریز و سهند بناب حل می شود
وی یادآور شد: حداکثر توانی که ما می‌توانیم برق را از نیروگاه‌ها به خط سراسری بکشانیم، یک هزار و ۲۰۰ مگاوات است، از این‌رو درصورت تکمیل فاز دوم نیروگاه حرارتی تبریز و سهند بناب، ناترازی و در نتیجه بحث خاموشی‌ها حل خواهد شد و بحث حل مشکل ناترازی یک موضوع دست نیافتنی نیست.
این اظهارات دبیر کارگروه انرژی استان جای بسی امیدواری دارد اما زمانیکه برخی اظهارات وی با اظهار نظرهای اخیر مدیریت نیروگاه در کنار هم گذاشته می شود این امیدواری ها کمی رنگ می بازد زیرا که مدیران نیروگاه تبریز از آغاز مازوت سوزی در این نیروگاه از ۲۳ مهر خبرداده و اعلام کردند که واحد ۲ نیز برای اورهال (تعمیرات اساسی) دستگاه ها از مدار خارج شده و نیاز برق تبریز از شبکه سراسری تامین و توزیع می شود.
مسوول شیفت نیروگاه حرارتی تبریز در بازدید چند روز پیش تنی چند از اصحاب رسانه از این نیروگاه به صراحت اعلام کرد: با توجه به سرد شدن هوا و افزایش مصرف گاز خانگی مازوت سوزی در نیروگاه از بیست و سوم مهر آغاز شده است.
محمدیان ادامه داد: روزانه دو میلیون لیتر مازوت و دو میلیون متر مکعب گاز برای تولید ۷۰۰ مگاوات برق در ساعت در این نیروگاه مصرف می‌شود و بهره وری این واحد نیروگاهی به دلیل فرسوده بودن ماشین آلات، ۳ درصد کمتر از دیگر نیروگاه‌هاست.
وی افزود: واحدهای تولید برق در این نیروگاه بیش از ۷۵ هزار ساعت است که کار می‌کند و اورهال نشده‌اند در حالی که باید سر ۵۰ هزار ساعت اورهال شود و این امر بازدهی را کاهش و استهلاک را بالا می برد.
مدیر نیروگاه حرارتی تبریز نیز با بیان مشکلات اصلی نیروگاه، گفت: استفاده از سوخت مازوت و آلودگی هوا و مصرف بیش از حد آب در این نیروگاه، از مشکلات این نیروگاه هستند.
حسن خیری ادامه داد: این نیروگاه برای اینکه برق تولید کند سالانه به هشت میلیون متر مکعب آب نیاز دارد در حالی که نیروگاه سهند که زیر مجموعه این نیروگاه هست برای تولید برق کمتر از یک دهم این نیروگاه آب مصرف می‌کند.
وی افزود: برای سرد کردن نیروگاه در فصل تابستان دو هزار متر مکعب در ساعت آب نیاز داریم که در زمستان این میزان به هزارمتر مکعب کاهش می‌یابد و همین مصرف زیاد ضرورت ایجاد نیروگاه جدید و همچنین بهینه سازی و روزآمد کردن نیروگاه فعلی را دوچندان کرده است.
وی در مورد میزان آلایندگی این نیروگاه گفت: بالا بودن میزان گوگرد در این نیروگاه موجب تولید دود بیشتر و آلودگی می‌شود و این قابل کتمان نیست اما ما ناچار هستیم در روزهایی که گاز نیست از سوخت مازوت برای تولید برق استفاده کنیم.
خیری در مورد نصب فیلتر بر خروج دودکش‌ها گفت: هیچ نیروگاهی در ایران چنین فیلتراسیونی ندارد زیرا هزینه آن بسیار بالاست و تا ۵۰ درصد ساخت یک نیروگاه هزینه بر است.
نماینده شرکت نیرو آتیه صبا نیز با اشاره به قدمت حدود ۵۰ ساله این نیروگاه و پایین بودن بهره وری تولید برق در آن گفت: سالانه هشت میلیون متر مکعب آب در این نیروگاه بخار می‌شود در حالی که در نیروگاه‌های جدید میزان مصرف آب تا ۹۵ درصد کمتر است.
نادر صفرزاده ادامه داد: سالانه چهار میلیون مگاوات یا چهار میلیارد کیلووات برق در این نیروگاه تولید می‌شود اما به دلیل فرسوده بودن دستگاه‌ها و قطعات، بهره وری تولید در این نیروگاه ۳۵ یا ۳۶ درصد است در حالی که در نیروگاه‌های جدید و سیکل ترکیبی بهره وری بین ۵۸ تا ۶۰ درصد است.
وی افزود: با ساخت نیروگاه جدید، ضمن اینکه از مصرف هشت میلیون متر مکعب آب جلوگیری می‌شود سهمیه آب نیروگاه نیز در شهرک‌های صنعتی مصرف و اشتغال زایی می‌شود.
وی بر توسعه نیروگاه فعلی و ساخت نیروگاه جدید در تبریز تاکید کرد و گفت: مازوتی که در اختیار نیروگاه قرار می‌گیرد دارای گوگرد بالا است و همین امر موجب خروج دود بیشتر در موقع تولید برق می شود.
مازوت مورد استفاده در نیروگاه تبریز استاندارد نیست
مالک نیروگاه تبریز افزود: انتظار ما از شرکت نفت این است که مازوت استاندارد در اختیار نیروگاه قرار دهد که با این کار هم به تمیزی هوای شهر تبریز و هم سلامت کارکنان کمک خواهد کرد زیرا امکان پالایش و کاهش گوگرد مازوت در نیروگاه وجود ندارد و این کار موجب بالا رفتن هزینه‌های تولید برق می‌شود.
صفرزاده به واگذاری نیروگاه حرارتی تبریز به شستا و صندوق بازنشستگی اشاره کرد و گفت: سازمان خصوصی‌سازی برای این نیروگاه ۷۸۰ میلیارد تومان قیمت تعیین کرد که مشتری پیدا نشد در سال ۱۳۹۰ با ۲۰ درصد تخفیف این نیروگاه به شستا و صندوق بازنشستگی با سهم درصد ۳۷ و ۶۳ درصد واگذار شد.
وی ادامه داد: البته کل ۲۰۰ هکتار این نیروگاه واگذار نشد و ۱۳۰ هکتار آن باقی ماند.
صفرزاده افزود: آماده پیدا کردن شریک و سرمایه‌گذار برای ساخت نیروگاه در ۱۳۰ هکتار باقیمانده هستیم و اگر نتوانیم این کار را بکنیم نیروگاه حرارتی تبریز به تاریخ خواهد پیوست.
خواسته و انتظار مردم تبریز از مسئولات کشوری و استانی، قطع مازوت سوزی در نیروگاه های حرارتی و سرمایه گذاری برای ایجاد نیروگاه هایی با درصد آلودگی کمتر و بهره وری بالا در این شهر و استان است به گونه ای که هم چرخ صنعت در استان از کار نیافتد و هم برق بخش های خانگی و تجاری تامین شود.
به گزارش نصر، نیروگاه حرارتی و گازی تبریز در کیلومتر ۱۶ جاده تبریز ـ آذرشهر، روبروی شهرک اسفهلان (تبریز)، یکی از نیروگاه‌های ایران با ظرفیت تولید اسمی ۸۰۰ مگاوات است.
نیروگاه حرارتی تبریز دارای ۲ واحد بخار هر کدام به ظرفیت ۳۶۸ مگاوات با قدرت تولید عملی ۳۵۰ مگاوات، ساخت شرکت آلستوم فرانسه است؛ همچنین این نیروگاه گازی دارای ۲ واحد گازی هر کدام به ظرفیت ۳۲ مگاوات ساخت فیات ایتالیا است که در محوطه نیروگاه حرارتی تبریز واقع شده‌است.
نیروگاه حرارتی و گازی تبریز زیر پوشش شرکت مدیریت تولید برق آذربایجان شرقی است و نقشِ دیسپاچینگ (مدیریت) انرژی الکتریکی را در منطقهٔ شمال‌غرب نیز به عهده دارد.
