مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی کسری حجم آبخوان های استان را محسوس اعلام و اظهار کرد: از زمان سال آغاز اندازه گیری (۱۳۶۰) تاکنون، حجم آب های زیرزمینی استان یک میلیارد و ۵۲۰ میلیون و ۵۲۰ هزار مترمکعب کاهش یافته است.
وی ادامه داد: البته در اسفندماه ۱۴۰۳، تراز و حجم ذخیره آب زیرزمینی در تعداد ۲۳ دشت استان (شامل دشت های مراغه – بناب، عجبشیر، شیرامین، آذرشهر، تبریز، دامنه های شمالی سهند، قوریگل، سپیدان، مهربان، بیلوردی، دوزدوزان، مهربان، بستان آباد، کردکندی، سراب، اسبفروشان، تسوج، سرای، گمیچی، هادیشهر، هرزندات، مرند و ترک) افزایش و در ۲ دشت شبستر – صوفیان و ترکمانچای نسبت به اول سال آبی جاری کاهش نشان می دهد.
غفارزاده افزود: مجموع تغییرات ذخیره مخازن آب زیرزمینی استان در اسفندماه سال قبل نسبت به اول سال آبی جاری برابر ۵۹.۰۲ میلیون متر مکعب بود و در این افزایش به ترتیب دشت های مرند، تبریز و سراب بیشترین سهم را داشتند.
وی بیان کرد: میزان تغذیه آبخوان های استان نیز در ۶ ماهه اول سال آبی جاری نسبت به سال آبی گذشته که ۷۶.۸۶ میلیون متر مکعب بود به میزان ۲۳ درصد کاهش یافته است.
وی دلیل کاهش تغذیه آبخوان ها در سال آبی جاری را کاهش بارش ها در ماه های نخست اعلام کرد و گفت: میزان تخلیه از آبخوان بر مقدار تغذیه در اکثر آبخوان ها پیشی گرفته و همین موضوع موجب افت شدید تراز آب زیرزمینی در سال آبی جاری شده است از این رو باید کنترل برداشت از آب های زیرزمینی به ویژه در آبخوان های دامنه شمالی سهند، شبستر – صوفیان، تسوج، کردکندی، بستان آباد و مرند در اولویت قرار گیرد.
غفارزاده با بیان اینکه کسری و کاهش حجم آب های زیرزمینی در تمامی دشت ها و سفره های آبی استان نسبت به سال آغاز اندازه گیری منفی است گفت: پس از آبخوان مرند که بیشترین کسری را دارد آبخوان های شبستر – صوفیان با ۲۸۴میلیون مترمکعب، دامه شمالی سهند با ۲۱۲ میلیون مترمکعب و تسوج با ۱۱۹ میلیون مترمکعب کسری در رده های بعدی هستند.
افت ۲۱ متری تراز آب در سفره زیرزمینی مرند
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی با افت تراز آب در تمامی سفره های زیرزمینی استان از سال آغاز اندازه گیری اشاره و اظهار کرد: بیشترین افت تراز مربوط به آبخوان مرند با ۲۱.۱ متر است و تسوج با ۱۸.۷۰ متر و آبخوان دامنه های شمالی سهند در تبریز با ۱۷.۵۴متر در رده های بعدی قرار دارند.
غفارزاده ادامه داد: کمترین افت تراز آب نیز مربوط به سفره آبی زیرزمینی شیرامین در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است که از سال آغاز اندازه گیری در سال ۱۳۸۰ ۲۷ سانتیمتر پایین تر رفته است.
به گزارش نصر، حجم آب های زیرزمینی تجدید پذیر آذربایجان شرقی حدود یک میلیارد متر مکعب است.
آبخوان های تبریز، شبستر – صوفیان و مرند از منابع مهم آب های زیرزمینی آذربایجان شرقی به شمار می روند که متاسفانه به علت برداشت های غیرمجاز، وضعیت خوبی ندارند.
آبخوان تبریز ۷۷۱ کیلومتر مربع مساحت دارد که تراز آبی آن در ۳۴ سال گذشته از زمان آغاز اندازه گیری، ۳.۹۵متر پایین تر رفته و حجم آب آن نیز ۷۶.۱۱ میلیون مترمکعب کمتر شده، آبخوان شبستر – صوفیان نیز با ۴۷۹ کیلومتر مربع مساحت، در ۳۹ سال گذشته ترازش ۱۱.۸۷ متر و حجمش ۲۸۴.۵۷ میلیون متر مکعب کمتر شده است.
آبخوان مرند نیز با ۵۰۳ کیلومتر مربع مساحت که در حال حاضر محلی برای ویلا سازی تبدیل شده به دلیل برداشت بیش از حد آب، در بدترین وضعیت ممکن قرار دارد و برداشت های بی رویه حال این سفره آب زیرزمینی را بدتر و بدتر کرده است.
وضعیت آبی استان در زیر زمین هم همانند روی زمین مناسب نیست و تنها راه برون رفت از این وضعیت و بحران احتمالی در پیش رو، صرفه جویی و مدیریت در مصرف است که باید از سوی همگان جدی گرفته شود.
