یکی از طرح‌ها برای تامین امنیت غذایی 7 دهک کم درآمد جامعه، طرح کالابرگ الکترونیکی است که 60 میلیون نفر معادل 75 درصد جمعیت از آن استقبال کرد‌ه‌اند.
استقبال 60 میلیون ایرانی از کالابرگ الکترونیکی
یکی از طرح‌ها برای تامین امنیت غذایی 7 دهک کم درآمد جامعه، طرح کالابرگ الکترونیکی است که 60 میلیون نفر معادل 75 درصد جمعیت از آن استقبال کرد‌ه‌اند.
گروه اقتصادی خبرگزاری فارس؛ یکی از سیاست‌های 3 سال اخیر امنیت غذایی برای دهک‌های کم درآمد است.* 135 هزار کودک در دهک‌های ۱ تا ۷ مشمول برنامه رفع سوءتغذیه شدند‌در گام اول کودکان زیر پنج سال، از طریق پایش شاخص‌های تن‌سنجی کودک (اندازه گیری قد و وزن و مقایسه با منحنی‌های رشد) در پایگاه‌ها و خانه‌های بهداشت به منظور کاهش و رفع سوء تغذیه (لاغری، کم وزنی و کوتاه قدی) در اولویت قرار گرفتند.پس از جمع‌بندی داده‌ها از دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، در مرحله اول ۱۴۰ هزار کودک و در مرحله دوم 150 هزار کودک مبتلا به سو تغذیه توسط وزارت بهداشت شناسایی و به وزارت متبوع معرفی و پس از استحقاق‌سنجی خانوار از طریق آزمون وسع پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان، به‌طور میانگین 135 هزار کودک در هفت مرحله در خانوارهای در دهک های درآمدی ۱ تا ۷ مشمول برنامه رفع سوءتغذیه کودکان قرار گرفتند. حساب سرپرستان خانوار مشمول در هر مرحله در دهک‌های درآمدی یک تا پنج، یک میلیون تومان و برای دهک‌های درآمدی شش و هفت، اعتبار 600 هزار تومان شارژ شد که از طریق فروشگاه‌های طرف قرارداد کالابرگ الکترونیکی قابل استفاده است، برای افراد مشمول نیز پیامک ارسال می‌شود.* اجرای ماده 24 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (شاخص اختصاصی سال 1402)طبق ماده (24) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، وزارت رفاه، مکلّف است با معرفی وزارت بهداشت و همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره)، ستاد اجرائی فرمان حضرت امام خمینی(ره) و بنیاد مستضعفان، مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر پنج سال را که بر اساس آزمون وسع، نیازمند حمایت می‌باشند، شناسایی کرده و خدمات سبد تغذیه رایگان و بسته بهداشتی رایگان را به آنها به صورت ماهانه اختصاص دهد.
از مزایای اجرای این برنامه می‌توان به کاهش مرگ و میر مادران و کودکان زیر پنج سال، بهبود سوءتغذیه، پیشگیری از بیماری‌های مادران و معلولیت‌های کودکان که در نهایت منجر به کاهش فقر قابلیتی خواهد شد، اشاره کرد؛ ضمناً این مهم بازتاب ملی و بین‌المللی اثربخشی خواهد داشت و رتبه کشور را در شاخص‌های توسعه انسانی بهبود می‌بخشد. در این راستا اقدامات لازم بشرح؛ (1) برآورد قیمت سبد غذایی بر اساس سبد پیشنهادی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شامل 19 مورد از اقلام غذایی و با لحاظ آخرین قیمت مصوب اقلام خوراکی مرکز آمار ایران؛ (2)آزمون وسع مبتنی بر داده‌های پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان؛ (3) اخذ آمار خانوارهای سه دهک اول درآمدی در کل شهرها که تحت پوشش هیچ نهاد حمایتی نمی‌باشند؛ (4) تهیه پیش‌نویس دستورالعمل اجرایی و تفاهمنامه با سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی؛ (5) تدوین سناریوهای مختلف صورت گرفت. باتوجه به تخصیص مبلغ 590 میلیارد تومان از سوی ستاد ملی جمعیت در اسفند ماه سال 1402، حدود یک میلیون مادر دارای فرزند شیرخوار در سه دهک اول درآمدی در تمام استان‌های کشور با جمعیت 935.724 نفر در پایان فروردین سال 1403 مشمول طرح شدند. مادران مشمول میتوانند بسته‌های حمایتی پیش‌بینی شده شامل سبد غذایی مورد تأیید وزارت بهداشت(مشتمل بر؛ لبنیات، پروتئین، حبوبات، روغن، غلات، مغزی‌جات، میوه‌جات و سبزیجات) و بسته بهداشتی(مشتمل بر؛ پوشک، شامپو، صابون، خمیر دندان، پودر بچه و شوینده‌های بهداشتی) برای کودک و مادر را تا مبلغ حدود ۶۰۰ هزارتومان به صورت رایگان از طریق تمام فروشگاه‌های طرف قرارداد طرح کالابرگ الکترونیکی خرید کنند که این طرح همچنان فعال است.
طرح ملی یسنا
در راستای اجرای ماده ۲۴ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مکلف است با معرفی وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی و همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره)، ستاد اجرائی فرمان حضرت امام خمینی(ره) و بنیاد مستضعفان، مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر پنج سال را که بر اساس آزمون وسع، نیازمند حمایت می باشند، شناسایی کرده و خدمات سبد تغذیه رایگان و بسته بهداشتی رایگان را به آنها به صورت ماهانه اختصاص دهد، لذا در همین راستا تفاهمنامه ای فی مابین معاونت رفاه و امور اقتصادی وزارت متبوع و بنیاد کرامت رضوی منعقد گردید که در گام اول حدود 23.000 نفر از مادران دارای فرزند شیرخوار / زیر ۲ سال، در دهک اول درآمدی در ۸ استان محروم (با اولویت نرخ باروری زیر ۲.۵ درصد) از جمله کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، ایلام، گلستان، فارس، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، هرمزگان در 3 مرحله مورد حمایت قرار گرفتند. مادران مشمول میتوانند از سبد غذایی مورد تایید وزارت بهداشت که مشتمل بر لبنیات، پروتئین، حبوبات و نان و غلات، است تا مبلغ ۴۰۰ هزارتومان به صورت رایگان خرید کنند. این اعتبار در حساب سرپرست خانوار مادران مشمول به صورت ماهانه شارژ شده و و به مدت 6 ماه ادامه دار خواهد بود. برای افراد مشمول پیامک ارسال گردیده است. 4- حمایت از تست ژنتیک فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی: بر اساس پیمایش میدانی، حدود 43 هزار کودک فاقد شناسنامه در کشور شناسایی شده، که حدود 46 درصد این کودکان، فاقد اوراق هویتی و گواهی تولد بودند.
لذا دولت سیزدهم در راستای توسعه عدالت اجتماعی و از بین بردن تسلسل فقر، طرح انجام آزمایش ژنتیک رایگان فرزندان و مادران دارای همسر غیر ایرانی را طی برنامه کاری مشترک با صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد با اعتباری حدود 20 میلیارد تومان اجرا گردید و به منظور رفع مشکل تست ژنتیک در خانوارهای با دهک پایین درآمدی، تفاهم نامه ای سه جانبه بین معاونت رفاه و امور اقتصادی وزارت متبوع (جهت دهک بندی و تأمین مالی از محل اعتبارات یونیسف)، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی(تهیه و تولید کیت تست دی ان ای) و سازمان پزشکی قانونی(انجام آزمایش دی ان ای) در سال 1401 منعقد و تاکنون ۳۰۰۰ نفر از این مادران و فرزندانشان از مزایای این طرح استفاده نموده‌اند. * ارائه الگوی توانمندسازی و حمایت از زنان سرپرست خانوارارائه مدلی یکپارچه که هر فرد بعد از ورود به یک نهاد حمایتی با توجه به شرایط و توانمندی هایش(تیپ شناسی) می بایست چه خدماتی و امکاناتی را دریافت کند تا در صورت امکان در نهایت به عنوان فردی توانمند از سیستم خارج شود. هدف از این برنامه، اطمینان از حفظ سطح مصرف فقیرترین خانوارها و بهبود پایه سرمایه های انسانی و تولیدی است. لذا نیازمند طراحی پلتفرمی هستیم که در آن کفایت مداخلات حمایتی و توانمندساز اتفاق بیفتد و علاوه بر این، یکپارچگی سطح بندی و دسته بندی حمایت ها بر اساس محرومیت های افراد انجام پذیرد.ابتدا خدمات حمایتی و توانمندساز نهادهای مورد بررسی و جمع بندی و در نهایت حمایت ها در یک مدل سه سطحی شامل مرحله پیله، پروانه و پرواز با هدف توانمندسازی و در صورت امکان خروج زنان سرپرست خانوار از خدمات حمایت سطح اول ارائه شده است. این مدل در سطح کلان برای تمام اقشار آسیب پذیر نیز در حال تدوین است.
پنجره واحد خدمات حمایتی زنان سرپرست خانوار
براساس بند ت ماده 80 برنامه ششم توسعه کشور و بند ت ماده 31 قانون برنامه هفتم توسعه کشور و همچنین با توجه به برنامه های دفتر امور حمایتی و توانمند سازی وزارت متبوع در خصوص ایجاد انسجام و یکپارچگی در ارائه خدمات حمایتی به جامعه هدف از جمله کودکان ، زنان ( مادران)، سالمندان ، معلولین و غیره ، طراحی و پیاده سازی سامانه پنجره واحد خدمات حمایتی ایرانیان با اولویت زنان سرپرست خانوار و با تکیه بر اطلاعات ثبتی ، خود اظهاری و همچنین بررسی میدانی در دستور کار قرار گرفته است.در این راستا احصاء شناسه خدمات کلیه نهادهای حمایتی در دست اقدام بوده و طراحی پلتفرم جامع نرم افزاری نیز بر اساس متدولوژی روز و رعایت شاخصها و ملاحظات نرم افزاری و امنیتی نیز دردست اقدام می باشد. شایان ذکر است بر مبنای طرح کلی پنجره واحد، خدمات حمایتی به دو دسته تقاضا محور و خدمت محور تقسیم شده است. انشاءالله تا پایان خردادماه سالجاری اجرای پایلوت سامانه پنجره واحد – زیرسیستم زنان سرپرست خانوار، در یکی از شهرستان های استان تهران رونمایی و پایلوت خواهد شد و پنجره واحد خدمات حمایتی ایرانیان نیز در سطح کلان برای تمام اقشار آسیب‌پذیر تا پایان سال 1403 عملیاتی خواهد شد.آیین نامه اجرایی پنجره واحد نیز در هیئت دولت بررسی و به تصویب رسیده است.
اجرای تبصره (2) ماده (5) قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت
اجرای تبصره(2) ماده(5) قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت مبنی‌بر استفاده افراد دارای معلولیت شدید از سامانه‌های برون شهری ریلی، هوایی و دریایی دولتی و عمومی نیم بها؛ با توجه به پیشینه موضوع و برگزاری جلسات کارشناسی متعدد تفاهمنامه چهارجانبه همکاری فی‌مابین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سازمان بهزیستی کشور و بانک پارسیان در تاریخ 5/10/1402 منعقد گردید تا معلولین مشمول بتوانند به صورت برخط از این ظرفیت استفاده کنند.* تدوین گزارش پایش فقر در سال 1401 و برآورد 1402مطابق قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی و براساس تبصره 4 ماده 2 آیین نامه چتر ایمنی رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است در شش ماه نخست هر سال، گزارشی از وضعیت خط فقر و نرخ فقر گروه‌های مختلف درآمدی منتشر کند؛ بر مبنای قانون فوق وزارت کار از سال 1399 تاکنون سالانه براساس داده‌های هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار ایران خط فقر مطلق را محاسبه می‌نماید.
تدوین برنامه رفع فقر مطلق مبتنی بر شناسایی فقرا با اولویت آسیب‌پذیران
برای اولین بار در سال 1402 وزارت متبوع برنامه رفع فقر مطلق و برای اولین بار شناسایی فقرا و اولویت‌بندی گروه‌های آسیب‌پذیر را با رویکرد متفاوتی نسبت به سالهای قبل تدوین نمود.قدم اول در این برنامه شناسایی افراد زیر خط فقر مطلق و فقر شدید با استفاده از داده‌های موجود پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان (داده‌های هزینه‌کرد شاپرک و درآمدهای ثبتی خانوار) و تقاطع‌گیری متعدد بوده است. با استفاده از داده‌های پایگاه رفاه این امکان فراهم شد که اطلاعات افراد (کد پستی، آدرس، شماره تلفن و …) براساس ترکیب و اولویت‌بندیگروه‌های هدف و اقشار آسیب‌پذیر (فاقد و تحت پوشش نهاد حمایتی) بدست آید و قدم دوم برآورد بودجه مورد نیاز است. در گام سوم دستورالعمل اجرایی برنامه فوق شامل نحوه شناسایی فقرا، الزامات اجرایی برنامه و سناریوهای حمایتی تدوین شد.
اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی
طرح کالابرگ الکترونیکی برای اولین بار در راستای اجرای حکم مقرر در بند (ص) تبصره (1) قانون بودجه سال 1401 کل کشور که حذف ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی را مقرر می‌نمود، به منظور جبران زیان مصرف‌کنندگان توسط قانونگذار وضع و به دولت تکلیف گردید. در ابتدا برای طراحی الگو و مدل کالابرگ الکترونیکی، پایلوت طرح در سه شهرستان گرمسار،ابیک و فیروزکوه اجرا شد که مدل پیاده سازی شده در شهرستان فیروز کوه با موفقیت به نتیجه رسید و مدل اجرایی طرح نهایی شد. در 15 اسفند سال 1401 بصورت سراسری طرح در کل کشور به اجرا درآمد و تا کنون نیز در حال اجرا می¬باشد. مرحله جدید و بزرگ طرح کالابرگ الکترونیکی با عنوان “طرح فجرانه” در راستای حمایت مضاعف از سبد غذایی خانوار یارانه بگیر در دهه مبارک فجر، آغاز و همه خانوار دهک‌های اول تا هفتم مشمول 220 هزار تومان اعتبار تشویقی خرید 11 قلم کالابرگی شدند. تعداد خانوار بهره مند از طرح از ابتدا تا تاریخ 8/2/1403 حدود 59.270.706 خانوار می‌باشد. * اهم اقدامات حوزه بیمه‌ایالف) پیگیری نظام بیمه‌ای فراگیر برای خانوارهای فاقد بیمه بازنشستگی با مشارکت بیمه‌شدگان در راستای استقرار نظام چند لایه رفاهیتصویب احکام مربوط به پوشش بیمه‌ای کارفرمایان موضوع بند (۴) ماده(۲) قانون تأمین اجتماعی و پوشش بیمه‌ای ارائه دهندگان خدمات حمل و نقل بار و مسافر از طریق سکو (پلتفرم)های مجازی در قانون برنامه هفتم توسعه که آئین نامه اجرایی آنها در دست تدوین است.ب) تدوین و ارائه طرح بیمه اجتماعی فراگیر با رویکرد اتخاذ بستری منسجم جهت بهره مندی و کلیه اقشار جامعه از قوانین و مقررات بیمه‌ای در قالب لایحه سیاست‌های کلی تامین اجتماعی که در دستور کار کمیسون اقتصاد دولت قرار دارد.
ج) اجرای طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی در سازمان تامین اجتماعی از ابتدای شروع فعالیت دولت مردمی سیزدهم لغایت سال 1402، بالغ بر 2 میلیون و 300 هزار نفر قرارداد منجر به حق بیمه شده است که طرح مزبور منجر به گسترش پوشش بیمه‌های اجتماعی شده است. د) افزایش تعداد بیمه شدگان اصلی سازمان تامین اجتماعی از زمان شروع به کار دولت مردمی از تعداد 14.553.091 به تعداد 16.386.545 نفر در بهمن 1402 که جذب این تعداد بیمه شده جدید تحولی در راستای تعمیم و گسترش پو.شش بیمه‌ای است.ه) تخصیص سهمیه به میزان 8 هزار نفر برای بیمه شاغلان صنایع دستی توسط سازمان تامین اجتماعی و برخورداری ایشان از معافیت های بیمه ای و) جذب 601،908 نفر بیمه شده جدید از ابتدای دولت مردمی سیزدهم تا پایان شهریورماه با تغییرات144،386 نفری و نرخ رشد31/6درصدی نسبت به دوره مشابه توسط صندوق بیمه کشاورزان، روستائیان و عشایرز) ثبت رکورد جذب318،895 نفر بیمه شده جدید درسال1401 برای اولین بار از زمان تاسیس صندوق بیمه کشاورزان، روستائیان و عشایر ح) پیگیری اصلاحات سنجه‌ای در نظام بازنشستگی در راستای حل مسئله پایداری مالی صندوق‌های بازنشستگی؛ با توجه به اینکه اصلاحات سنجه‌ای نیاز به قانون و تصویب مجلس شورای اسلامی دارد این برنامه در قالب یک لایحه تقدیمی و احکام پیشنهادی در برنامه هفتم توسعه پیگیری شد.1-تنظیم احکام مرتبط (افزایش سن و سابقه، اصلاح فرمول محاسبه مستمری و غیره ) در قالب لایحه تجمیعی و ارسال به مراجع بالادستی که هم اکنون در کمیسیون تخصصی دولت در حال بررسی است.
2-تصویب احکام مربوط به کاهش سن و سابقه، ساماندهی معافیت های بیمه‌ای کارگاه‌های دارای زیر 5 نفر کارگر، و ساماندهی معافیتهای بیمه‌ای اقشار تحت پوشش بیمه مشمول کمک دولت در برنامه هفتم توسعه که آیین نامه اجرایی آنها در دست تدوین است.تصویب آیین‌نامه جدید قانون نقل و انتقال سوابق بیمه‌ای بین صندوق‌های بازنشستگی که بر اساس آن امکان انتقال مبلغ به روز شده‌ی حق بیمه پرداختی به صندوق دیگر و امکان پرداخت مستمری جمع (دریافت حقوق بازنشستگی از صندوق های متعدد به نسبت سنوات بیمه‌پردازی در هر صندوق) برای اولین بار در کشور فراهم شد.قانون نقل و انتقال سوابق بیمه یا کسور بازنشستگی بین صندوق‌های بازنشستگی و تجمیع سوابق بیمه‌ای اشخاص در تاریخ 11/2/1402 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است و آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور نیز در تاریخ 27/10/1402 به تصویب هیئت وزیران رسیده و در مورخ 2/11/1402 با امضای معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شده است. تصویب لایحه ” اصلاح بند (1) ماده 86 قانون تامین اجتماعی” و ارسال آن به مجلس شورای اسلامی که بر اساس آن در راستای حمایت از خانواده و جوانی جمعیت حداقل سابقه پرداخت حق بیمه برای دریافت کمک هزینه عائله‌مندی از 720 روز به 30 روز کاهش می‌یابد.
