با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و ترکمنستان، دو کشور فرصت همکاری ترانزیتی دوجانبه برد-برد دارند که به تحکیم روابط اقتصادی و پویایی تجارت در منطقه کمک می‌کند.
گروه اقتصادی خبرگزاری فارس؛ پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ و تشکیل کشورهای محصور در خشکی آسیای‌مرکزی، این کشورها به دسترسی به آب‌های گرم جنوب برای گسترش تجارت خود نیازمند شدند.ایران با دسترسی به آب‌های آزاد از طریق خلیج‌فارس و دریای‌عمان و ترکمنستان با حضور در مسیر کریدور شمال-جنوب و شرق-غرب عبوری از مسیر ایران و داشتن سواحل در دریای‌خزر، می‌توانند مسیرهای تجاری متنوعی را برای انتقال کالاها ایجاد کنند.ترکمنستان در دو شاخه شرقی (آسیای‌مرکزی) و میانی (دریای‌خزر) کریدور شمال-جنوب نقش به‌سزایی دارد که می‌تواند از طریق بنادر ایران، به آب‌های آزاد، غرب آسیا و شبه قاره هند و سایر نقاط جهان متصل شود.از طرفی، ترکمنستان در زنجیره ارزش چین-اروپا و اتصال زمینی به آن‌ها نقش ایفا می‌کند که اتصال ریلی ایران و ترکمنستان، زمینه‌ساز تحکیم روابط اقتصادی دو کشور خواهد بود.روز گذشته (۲۳ بهمن ۱۴۰۳)، نشست دو جانبه هیئت عالی رتبه کشور ترکمنستان به ریاست رشید مردوف معاون رییس کابینه وزرا و وزیر امورخارجه کشور ترکمنستان با معاونان فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی کشورمان، در شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل‌ونقل کشور برگزار شد.سعید رسولی، معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی و سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی، عنوان کرد موافقت‌نامه‌های به امضا رسیده میان دو کشور به‌ویژه استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی، مورد مذاکره قرار گرفت که با استقبال دو هیئت مواجه شد.معاون حمل‌ونقل وزیر راه و شهرسازی در ادامه اظهار کرد: ما طی این نشست در ارتباط با افزایش سهم حمل‌ونقل ریلی، پیشنهاداتی را مطرح کردیم که با موافقت طرف ترکمن مواجه و مقرر شد مبادله و تردد واگن در مرزهای اینچه‌برون و سرخس افزایش یابد
به گفته وی در ارتباط با حمل‌ونقل جاده‌ای و تسهیل تردد ناوگان جاده‌ای با هدف افزایش سهم ترانزیت تصمیمات خوبی گرفته شد.رسولی با اشاره به مذاکرات انجام شده در حوزه حوزه حمل‌ونقل هوایی اظهار کرد: برقراری خطوط مستقیم پروازی میان ترکمنستان و ایران مطرح شد که در سازمان هواپیمایی کشوری مورد پیگیری قرار می گیرد.سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی همچنین با اشاره به مذاکرات انجام شده گفت: بحث توسعه همکاری‌های دریایی بین بندر ترکمن‌باشی و بندر امیرآباد از دیگر موضوعات نشست امروز بود که در کارگروه‌های مربوطه مورد پیگیری قرار می‌گیرد.وی در ادامه به هدف‌گذاری دستیابی به ترانزیت ۲۰ میلیون تن کالا تا پایان سال ۲۰۲۵ میلادی اشاره کرد و گفت: نقشه راهی برای جهش وضعیت موجود و دستیابی به این هدف‌گذاری تهیه شده که در اختیار طرف ترکمن قرار گرفته است و با توجه به ظرفیت بسیار بالایی که در زیرساخت ریلی، جاده‌ای و دریایی ایران و همین طور کشور ترکمنستان برای توسعه ترانزیت وجود دارد، به طور قطع این هدف گذاری دست‌یافتنی است.حسن کریم‌نیا، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت عنوان کرد که توسعه تجارت از طریق بنادر ایران به‌ویژه بندر شهیدرجایی و بندر امیرآباد، به عنوان یک مسیری مطمئن تجاری جهت تسهیل حمل‌ونقل و ترانزیت بین ایران با کشورهای آسیای‌مرکزی و سایر بازارهای منطقه‌ای و جهانی حائز اهمیت است.کریم‌نیا افزود: با توجه لزوم همکاری ایران و ترکمنستان در کریدور شرق-غرب و تقویت دیپلماسی با چین، می‌توان شاخه جنوبی کریدور شرق-غرب که از خاک ایران (سرخس یا اینچه برون به رازی یا چشمه‌ثریا) عبور می‌کند را مجددا احیا کرد و از مناقع سیاسی و اقتصادی آن بهره برد.
وی تصریح کرد: با توجه به مزایای ترانزیت ریلی، همکاری‌های ریلی دوجانبه ایران و ترکمنستان حیاتی است که ایجاد کارگروه ترانزیت با محوریت کریدور شمال-جنوب و کریدور شرق-غرب می‌تواند سنگ‌بنای ارتقای همکاری ترانزیتی میان دو کشور را بنا کند.کریم‌نیا در پایان افزود: هدف‌گذاری ۲۰ میلیون تنی ابتکار خوبی است که باید ذیل کارگروه مشترک ترانزیتی دو کشور تعریف و پیگیری شود و فرزانه صادق به عنوان رئیس کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، برنامه اجرایی این همکاری را ارائه کند.
