نصر: دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر آذربایجان شرقی با بیان اینکه ۲۸۴میلیون نفر در کشور در رده‌ی سنی ۱۵ تا ۶۰ سال با میانگین شیوع اعتیاد ۵.۴ درصد درگیر مواد مخدر و روانگردان‌ها هستند، اظهار کرد: این رقم در استان ۱.۲۲ درصد است.
وی با اشاره به اینکه ایران به دلیل موقعیت ژئوپلوتیک (جغرافیای سیاسی) و همجواری با بزرگترین تولید کننده مواد مخدر و روان گردان‌ها و داشتن دو هزار کیلومتر مرز مشترک با کشورهای افغانستان و پاکستان، در خط مقدم مبارزه با مواد مخدر قرار دارد، گفت: با انسداد مرزها همچنان مواد جابه‌جا می‌شود تا زمانی که تقاضایی برای مصرف مواد مخدر وجود دارد عرصه جولانگاه قاچاقچیان است.
وی افزود: پدیده‌ی مواد مخدر، چهارمین بحرانی است که نسل بشر را تهدید می‌کند و بیشترین گردش مالی بعد از قاچاق اسلحه به مواد مخدر تعلق دارد که باعث شده ۱۵میلیون نفر قاچاقچی از این راه ارتزاق کنند.
رنجبر با اشاره به اینکه در حال حاضر افغانستان ۸۰درصد تقاضای تریاک را تولید می‌کند، بیان کرد: افغانستان دومین تولیدکننده کانابیس است که اخیرا هم به تولید متامفتامین شیشه روی آورده است.
وی با بیان اینکه از ۳۴ شهر افغانستان ۲۴ شهر آن به کشت مواد مخدر مبادرت می‌کنند، اضافه کرد: کشفیات حاکی از آن است که ۱۷درصد قاچاق متامفتامین از افغانستان شروع شده است.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با افغانستان استان ادامه داد: در جمهوری اسلامی ایران به واسطه اقدامات ارزشمند در جهاد مقدس مبارزه با مواد مخدر قریب به ۴۰۰۰شهید و ۱۲هزار جانباز تقدیم کرده و همیشه مورد تقدیر مجامع بین المللی است اما با وجود این تقدیرها متاسفانه مجامع بین المللی تاکنون کمک قابل توجهی در این زمینه و همچنین شناسایی، درمان و پیشگیری شیوع مصرف انجام نداده‌اند.
وی اذعان کرد: ۹۰ درصد کشفیات تریاک، ۴۸درصد مورفین و ۲۸درصد هروئین را ایران کشف کرده است.
وی به خسارت‌های وارده‌ی این پدیده به صورت مستقیم و غیر مستقیم اشاره کرد و گفت: توسعه بیماری‌های جسمی و روانی ایدز و هپاتیت از خسارت‌های بهداشتی این پدیده می‌باشد.
رنجبر با بیان اینکه اعتیاد برای خسارت‌های اجتماعی دیگر علت و پایه است، تصریح کرد: همسرآزاری ۶۵درصد، طلاق ۵۵، کودک آزاری ۳۰، قتل عمد ۲۵، خشونت منکراتی۲۰، جرائم مادی۱۰، توسعه جرائم آماری در زندان‌ها ۴۵درصد به صورت مستقیم و ۶۵درصد به صورت غیر مستقیم از دیگر آسیب‌های مواد مخدر است.
وی با اشاره به اینکه اعتیاد ۱۶۷ هزار میلیارد تومان خسارت اقتصادی وارد کرده، ادامه داد: باورها و نگرش‌های غلطی که با عنوان مواد مخدر ضرری ندارد و می‌تواند یک تعداد کمبودهای روحی و روانی را پوشش دهد به علاوه کسب لذت و نشاط کاذب، رفع بیماری‌های جسمی در جامعه پیدا کرده که از خسارت‌های فرهنگی محسوب می‌شود.
وی به ابلاغ سیاست‌های مقابله با مواد مخدر از سوی رهبر معظم انقلاب و نگرانی ایشان به این زمینه اشاره کرد و گفت: ایشان در سال ۱۳۸۵سیاست‌های کلی مبارزه با مواد مخدر را در ۱۱بند به قوای سه گانه ابلاغ کردند.
وی افزود: سال گذشته در پی کشف ۷۰۰تن انواع مواد مخدر در کشور هشت نفر عزیز را در این راه از دست دادیم و همچنین مراکز کمپ اعتیاد ۳۲هزار نفر افزایش ظرفیت پیدا کردند تا جرائم خورد کاهش یابد.
وی با بیان اینکه ۹۰درصد مردم نگرانی خود از این معضل اجتماعی را اعلام کردند، خاطر نشان کرد: ارزیابی‌های عوامل موثر برای جلوگیری و کنترل مواد مخدر، نشان می‌دهد که ۷۳درصد خانواده‌ها و ۷۱ درصد خود فرد می‌تواند جزو مولفه‌های موثر برای جلوگیری و کنترل این معضل باشد.
وی ادامه داد: دلایلی که افراد به سمت و سوی مواد مخدر کشیده می‌شوند طبق ارزیابی‌هایی که در پژوهش‌ها عنوان شده، ۶۳ درصد بیکاری و ۵۴ درصد دسترسی آسان به آن است.
وی به نقشه راه مبارزه با مواد مخدر در استان اشاره کرد و گفت: طرح توانمند سازی محلات آسیب پذیر در نقاط شهری و روستایی به صورت سخت افزاری و نرم افزاری در دستور کار قرار گرفته که همزمان با شناسنامه دار کردن این محلات و اقدام به موقع در حوزه‌ی کاهش عرضه مواد مخدر تلاش می‌کنیم.
رنجبر افزود: این اقدام به صورت آموزشی، فرهنگی، مراقبتی و حمایتی فعال شده تا با همگامی تمام دستگاه‌ها در کنترل و پیشگیری این پدیده سهیم باشیم.
مقابله با جرم اعتیاد تعطیل بردار نیست/ آسیبی که پشت در خانه‌ها کمین کردن
وی با بیان اینکه سیاست متوازن باید به کاهش عرضه و تقاضا منجر شود، خاطر نشان کرد: مقابله با این جرم تعطیل بردار نیست و تنها راهکار و راه‌گشای برون رفت در جهاد مبارزه با مواد مخدر کاهش تقاضا است که بهترین روش پیشگیری اولیه از اعتیاد به مواد مخدر می‌باشد که مهم‌ترین مولفه آن شناخت و آگاه سازی برای آحاد مختلف جامعه است.
وی بیان کرد: در جامعه ما پیشگیری اولیه از اعتیاد یک ضرورت اجتناب ناپذیر است چرا که آسیب‌های اجتماعی پشت در خانه‌ها کمین کرده‌است.
وی ادامه داد: همانطور که خانواده‌ها نگران بحث‌های زیستی فرزندانشان هستند باید از آسیب‌های اجتماعی هم دل نگران باشند و با تشویق فرزندانشان برای حضور در کلاس‌های آموزش مهارت زندگی، تاب آوری و نه گفتن به اعتیاد، مقدمات پیشگیری از این معضل را فراهم کنند.
وی با بیان اینکه مهم‌ترین گروه سنی دانش‌آموزان هستند که در این راستا ۵۹۲ مدرسه در معرض خطر که در محلات آسیب پذیر واقع شده‌اند شناسایی شده، گفت: دانش‌آموزان تحت پوشش برنامه‌های پیشگیری در قالب کانون‌های یاریگران زندگی هستند که تا کنون ۲۹۰۰ کانون تشکیل داده شده و دانش‌آموزان از خدمات مراقبتی بهره‌مند می‌شوند.
وی ادامه داد: در محیط‌های کاری، خانواده و ورزشی هم کانون‌های یاریگران زندگی در راستای پیشگیری از اعتیاد برای آحاد مختلف جامعه به ویژه گروه‌های هدف، با رعایت سطوح اطلاع رسانی تشکیل شده است.
طبق ماده ۱۵ قانون مبارزه با مواد مخدر، معتاد مجرم است
رنجبر با بیان اینکه بر اساس قانون مبارزه با مواد مخدر چند ماده قانون برای درمان، بازپروری و نگهداری معتادین در نظر گرفته شده، گفت: بر اساس موضوع ماده ۱۵قانون مبارزه با مواد مخدر معتاد مجرم بوده و تحت تعقیب است اما اگر به مراکز درمانی مراجعه کند از هشت نوع خدمات درمانی برخوردار شده و از سوی محاکم قضایی منع تعقیب صادر می‌شود.
وی افزود: اگر معتاد به اعتیاد خود تجاهر کند و در مکان‌های عمومی نسبت به مصرف اقدام کند مشمول ماده ۱۶ قانون قرار می‌گیرد که باید به صورت اجباری بر اساس دستور مقام قضایی یک الی سه ماه و قابل تمدید یک دوره دیگر نگهداری شود.
وی ادامه داد: یک اردوگاه سخت طبق ماده ۴۲ قانون مبارزه با مواد مخدر با عنوان مرکز شهید لاجوردی تحت نظر زندان‌های استان فعالیت می‌کند.
فعالیت ۲۶۰مرکز در ماده ۱۵قانون مبارزه با مواد مخدر
وی با بیان اینکه مراکز ماده ۱۵ شامل کیلینیک‌ها، کمپ‌ها، دی آی سی (مراکز کاهش آسیب)، شیلتر و مرکز TC بلند مدت است، گفت: ۲۶۰مرکز در استان وجود دارد که حدود ۷۰ هزار نفر نگهداری و شناسنامه دار هستند.
رنجبر تصریح کرد: تمامی کمپ‌ها تحت پوشش بهزیستی بوده و از طریق تیم نظارت استانی نظارت می‌شوند تا کاستی‌ها و کمبودها جبران شود.
وی با بیان اینکه تعداد کمپ‌های ماده ۱۶ و ۴۲، جمعا ۱۹ مورد است، خاطر نشان کرد: در مراکز میان مدت‌ها و کمپ‌ها، درمانی که در نظر گرفته شده ایمان مداری و پرهیز مداری است و بعد از خروج به گروه‌های همتا معرفی می‌شوند( مانند معتادان گمنام NA)، که با برگزاری جلسات بهبودی بسیار مفید خواهد بود.
وی با بیان اینکه بر اساس قانون برای معتاد و مراکز ترک اعتیاد وظیفه‌ای تعریف شده، گفت: متاسفانه خروجی این مراکز برای درمان خوب گزارش نشده ولی برای کاهش آسیب اجتماعی به ویژه جرائم خرد مثل سرقت تاثیر گذار است تا خانواده و جامعه از آسیب‌های این افراد در امان باشند ولو موقت.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر آذربایجان شرقی با بیان اینکه اگر پروتکل‌های درمانی در مراکز رعایت شود نهایت ۱۰درصد افراد می‌توانند ترک کنند، افزود: درمان پیچیده و سخت است چرا که این افراد تنها یک نوع مواد مصرف نمی‌کنند و اکثرا چند مواده بوده و مواد نگهدارنده، روانگردان و محرک را مصرف می‌کنند.
وی ادامه داد: بسیاری از افراد به ویژه افراد در مراکز ماده ۱۶ به آخر خط رسیده‌اند و آخرین قدم کمپ است و چون تمام پل‌های پشت سر را خراب کرده‌اند برای درمان باید گذشته را ترمیم کنند.
روانگردان‌ها با اولین مصرف فرد را معتاد می‌کنند
وی افزود: بعد از سو مصرف مواد مخدر کسی تعیین کننده رفتار و کردار فرد نیست به همین دلیل خواهش می‌کنیم افراد به دنبال سو مصرف مواد مخدر نرفته و حتی برای اولین بار هم آن را امتحان نکنند.
وی با بیان اینکه روانگردان‌ها با اولین مصرف فرد را معتاد می‌کنند، گفت: بر اساس اعلام فراجا بیش از ۱۰۰۰ نوع مواد روانگردان شناسایی شده که با تغییر هر عنصر شیمیایی آن روانگردان دیگری تولید می‌شود.
وی اظهار کرد: قاچاقچیان مواد مخدر با استکبار جهانی در ارتباط بوده و به دنبال منفعت هستند و هدفشان این است که جوانان و نوجوانان این مرز و بوم را با سوق دادن به سمت مواد مخدر بی اراده کنند تا هیچ نقشی در آینده کشور نداشته باشند.
در مبارزه با مواد مخدر دولت به تنهایی وظیفه‌ای ندارد/ عینکمان را برای پدیده‌ی اعتیاد عوض کنیم
دبیر ستاد مبارزه به مواد مخدر استان یادآور شد: در امر مبارزه با مواد مخدر، دولت به تنهایی وظیفه ندارد و همه مردم و خانواده‌ها به ویژه مادران که نقش هدایت‌گری دارند در این موضوع دخیل هستند و با آگاهی دادن به فرزندانشان از حرکت به سمت مواد مخدر جلوگیری کنند.
وی ادامه داد: در دانشگاه‌ها وزرات علوم نیز کانون‌های یاریگران زندگی با عنوان «کانون‌های سلامت روان» فعالیت می‌کنند و طبق برنامه‌ی هر سال نمایشگاهی با عنوان «تلنگر» در دانشگاه تبریز برگزار خواهد شد.
وی با بیان اینکه به این پدیده باید با عینک اجتماعی نگاه کرد، خاطر نشان کرد: زمانی که مسئله اجتماعی به پدیده تبدیل می‌شود، نگران کننده است باید برای حل آن سعه صدر داشته باشیم چراکه در یک شب این مسائل به وجود نیامده‌اند که در یک شب هم حل شوند مقطع زمانی ۱۰ الی ۲۰ سال زمان لازم است تا زیرساخت‌های اجتماعی طراحی و تدوین شود.
رنجبر افزود: اعتیاد بیماری مزمن است و مانند دیابت باید دائما تحت کنترل باشد تنها راهکار جلوگیری از این بیماری آگاهی و اطلاع رسانی جوانان و نوجوانان است تا از آثار مخرب این پدیده‌ی شوم جلوگیری شود.
وی با بیان اینکه متاسفانه با شیوع گسترده اعتیاد و روانگردان‌ها خروجی ترک شده‌ها از مراکز ترک اعتیاد کاهش یافته، اذعان کرد: حوزه پیشگیری، مبارزه و درمان مواد مخدر متناسب با حجم تهدیدات نیست.
عامل اصلی اعتیاد از نظر خانواده‌ها، بیکاری است
وی با اشاره به اینکه مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیرساختی به گسترش این پدیده دامن می‌زنند، گفت: یکی از عامل اصلی اعتیاد از نظر خانواده‌ها، بیکاری است اما کمبود محل برای نشاط اجتماعی، نقش گروه همسالان، نقش خانواده و … در گرایش افراد به این مقوله بی تاثیر نیست.
وی خانواده‌های معتادین و زندانیان، بی سرپرست و بد سرپرست و تک سرپرست را از جوامع در معرض خطر عنوان کرد.
وی عوامل اجتماعی گرایش افراد به مواد مخدر را دوستان ناباب، شرایط شغلی، دسترسی آسان به مواد عنوان کرد و افزود: عوامل فردی شامل ناپختگی، غرور و عدم آگاهی دوران نوجوانی، عدم قدرت نه گفتن است.
وی ادامه داد: عوامل خانوادگی روابط ناسالم والدین با بچه‌ها، شلوغ و پرتعداد بودن خانواده، شیوه‌های تربیتی نامناسب، اعتیاد در یکی از اعضای خانواده و عوامل اقتصادی شامل بیکاری و رفاه مالی است.
وی در خاتمه عوامل فرهنگی را، عدم شناخت صحیح مواد و مصرف تفننی افراد برشمرد.
میانگین مصرف مواد مخدر در آذربایجان شرقی ۳۰ سال است
دبیر کمیته فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر آذربایجان شرقی نیز در ادامه با بیان اینکه میانگین مصرف مواد مخدر در کشور ۲۳ و در استان ۳۰ سال است، گفت: سن کسانی که برای اولین بار مصرف می‌کنند نیز به ۱۵ سال کاهش یافته است.
شهرام یاقوتی در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: دانش نوجوانان نسبت به پدر و مادر افزایش پیدا کرده چرا که نسل امروزی به دو ابزار «رسانه‌های اجتماعی» و «زبان انگلیسی» مسلط شده‌اند که این امر بزرگترین خلع در جامعه ما محسوب می‌شود.
محدودیت دسترسی به فضای مجازی برای کودکان
وی با بیان اینکه فضای مجازی در جامعه منجر به ولنگاری شده و نیاز است تا نمایندگان دوره جدید مجلس شورای اسلامی، محدودیت دسترسی برای آن بگذارند، ادامه داد: متاسفانه والدین، کودکان را مسئولیت پذیر به بار نمی‌آورند و این گریز از مسئولیت باعث شده تا جهان بینی الکی و خوش بودن در بین جوانان و نوجوانان رواج پیدا کند.
وی ادامه داد: بهترین ابزار برای خیال‌پردازی، مواد مخدر به ویژه روانگردان است که می‌تواند فرصتی برای الکی خوش بودن جوانان و نوجوانان فراهم کند.
یاقوتی با بیان اینکه موصاد و اسرائیل پشت پرده جذب بیشتر جوانان به مواد مخدر است، خاطرنشان کرد: موصاد و اسرائیل در کشورهای هم مرزی مثل عراق، آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان تیم‌هایی را قرار می‌دهند که با زبان خوش و بسته بندی‌های جذاب جوانان ما را از اهداف خود دور کنند.
بی هدف بودن نسل امروزی
وی افزود: متاسفانه نسل امروزی هیچ‌گونه هدف و برنامه‌ای برای زندگی ندارند اما انتظار دارند که معجزه‌ای اتفاق بیافتد.
وی با اشاره به ضعیف عمل کردن مراجع دینی و مذهبی برای جذب نسل جوان، تصریح کرد: وقتی باور دینی یک نوجوان ضعیف شود، در آینده با انواع مشکلات درگیر خواهد شد. حتی در بحث محتواهای تلویزیونی و کارتون‌ها برای کودکان نیز ضعیف عمل می‌شود.
دبیر کمیته فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر آذربایجان شرقی گفت: استرس‌های جامعه امروزی بسیار زیاد شده و تعدد اطلاعات در رسانه‌ها نیز نوجوانان و جوانان را سردرگم می‌کند چراکه توانایی سازگاری ذهنی با این اطلاعات را ندارند و نمی‌توانند خود را با این مسائل انطباق دهند.
آموزش مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و دینی سپری برای استرس‌های نسل امروزی
وی ادامه داد: سپر استرس‌های روز افزون که نوجوان را در جامعه تهدید می‌کند، آموزش مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و دینی است. این در حالی است که سیستم آموزش و پرورش، صرفا آموزش و دانش افزایی را در پیش گرفته و از مهارت آموزی و کاربردی کردن آن خبری نیست.
وی گفت: والدین باید نظارت‌های فضای مجازی، ارتقای سواد رسانه‌ای و صمیمیت با فرزندان همراه با اقتدار را در شیوه‌های تربیتی خود لحاظ کنند.
یاقوتی با بیان اینکه ساختار دولتی ما چابک نبوده و نمی‌تواند خود را با آسیب‌های جدید خود را بروز نمی‌دهد، اظهار کرد: بچه‌ها، نگاه جهانی دارند و خود را مقید به خانواده نمی‌دانند و اینگونه نگرش‌ها به ویژه نوجوانان را در معرض آسیب قرار می‌دهد چرا که ساختار ذهنی و روانی آن‌ها را بهم می‌ریزد.
